H

hedonizm - filozoficzna doktryna i postawa życiowa polegająca na dążeniu do umiejętności korzystania z przyjemności życia, sformułowana przez Arystypa z Cyreny (435-366 p.n.e.), który uznawał przyjemność bądź unikanie przykrości za główne dobro i cel życia ludzkiego.

heglizm - filozofia i teoria dziejów Georga Hegla (1770-1831), niemieckiego myśliciela, twórcy wielkiego systemu dialektycznego rozwoju idei, realizującej się przez triadę; teza - synteza - antyteza, a rozwój ducha prowadza do uświadomienia sobie własnej wolności i realizuje się w instytucjach życia społecznego, moralności, religii, filozofii i sztuce.

Martin Heidegger (1889-1976) - filozof niemiecki, uczeń Edmunda Huserla i Heinricha Rickerta, przedstawiciel nurtu współczesnego egzystencjalizmu. Zajmował się problemami sensu życia człowieka, który w wyniku swej aktywności nadaje sens rzeczom poprzez konieczność dokonywania wyborów między różnymi możliwościami egzystencjalnymi prowadzącymi jednak do alienacji, stąd potrzeba stałego wykraczania poza to co już dokonane w życiu codziennym człowiek gubi się wśród rzeczy zatraca całość widzenia świata i siebie, a gubiąc prawdę o sobie popada w stan trwogi ukazującej mu fakt, że jest on bytem dla śmierci.

Heraklit z Efezu (540-480p.n.e.) - filozof grecki nazwany ojcem dialektyki, czołowy reprezentant. Tzw. jońskiej filozofii przyrody, materialistyczne myśli starożytnej Grecji. Uważał że wszystko jest zmienne, płynne i w ciągłym ruchu " panta rei ", w naturze nie ma nic stałego ( nie można wejść dwa razy do tej samej rzeki ), światem i człowiekiem rządzi jedno prawo - logos, a podstawowym pierwiastkiem rzeczywistości i wszystkich rzeczy jest wiecznie żywy ogień. W etyce rozróżniał moralność przeciętną (tłumu) i wyższą (mędrca).

hermeneutyka - dział filologii zajmujący się krytycznym badaniem, objaśnianiem i interpretacją źródeł pisanych literatury i filozofii dla ustalenia ich prawidłowego tekstu. Od XIX w. stosowana jest jako metoda badań we wszystkich dziedzinach humanistyczny, dziś stała się synonimem wszelkiej sztuki interpretacji.

hipoteza - w logice oraz metodologii nauk przyrodniczych jest to nie w pełni uzasadnione twierdzenie, rozważanie jako racja do pewnych uznanych już twierdzeń. Hipotezy naukowe powstają wtedy, gdy dla pewnych twierdzeń nie znajdujemy racji wśród twierdzeń już uznanych, dobiera się zatem jakieś twierdzenie dotąd nie uznawane, z którego wynikałyby przesłanki potwierdzające to twierdzenie.

Thomas Hobbes(1588-1679)- angielski filozof i myśliciel polityczny, uważał geometrię za wzór wszelkich nauk, był wyznawcą nominalizmu, racjonalizmu i mechanistycznego materializmu ( uważał że człowiekiem rządzą te same prawa co przyrodą), źródło wiary w Boga i rzeczywistość nadprzyrodzoną upatrywał w strachu, pisał o instynkcie samozachowawczym człowieka i egoistycznej niezmienności natury ludzkiej. Zbudował teorię moralności oraz teorię państwa i społeczeństwa opartego z obawy i rozsądku na umowie społecznej.

David Hume (1711-1776) - szkocki filozof, historyk i ekonomista, przedstawiciel idealizmu subiektywnego i sceptycyzmu, co doprowadziło go do agnostycyzmu. Uważał że poszukiwanie przyczyn i skutków wykracza poza fakty, przez ograniczenie zakresu wiedzy szukał pewności jej twierdzeń. Odrzucał dowody istnienia Boga twierdząc zarazem, że religia jest koniecznym wytworem ludzkiej psychik. Twierdził, że głównie " uczucie sympatii " jest czynnikiem moralności i więzi łączącym ludzi, w estetyce odwoływał się do " wrodzonego smaku " oraz kryteriów ustalonych przez opinię i doświadczenie " wszystkich narodów i epok ". Był przeciwnikiem idei umowy społecznej. Napisał: " Traktat o Naturze ludzkiej ".

Powrót