P

paradoks - w logice to twierdzenie niezgodne z powszechnie obowiązującym; rozumowanie o pozornie oczywistych elementach prowadzące do - sprzeczności z powodu zawartego tu błędu logicznego lub nieostrości znaczeniowej użytych słów.

paradygmat - wzorzec; w metodologii to osiągnięcie naukowe dostarczające modelowych rozwiązań w danej dziedzinie wiedzy ( np. system heliocentryczny, mechanika Newtona, teoria względności Einsteina ).

Parmenides z Elei (540-470p.n.e.) - filozof grecki, twórca szkoły eleatów. Głosił teorię o wiecznym niezmiennym bycie, negował możliwość istnienia ruchu i zmiany w świecie. Jego uczniem był Zenon z Elei - autor słynnych paradoksów.

Pitagoras - (572-497 p.n.e.) - grecki matematyk i filozof, założyciel słynnej szkoły pitagorejskiej, twórca geometrycznego twierdzenia Pitagorasa, koncepcji harmonijności kosmosu, muzyki i in. Wpłynął na rozwój filozofii starożytnej Grecji oraz idealizm wielu filozofów m.in. Platona a także mistycyzm.

Platon - (427-347 p.n.e.) - filozof grecki. Założyciel Akademii Platońskiej, uczeń Sokratesa, pierwszy teoretyk systemu idealizmu obiektywnego. Według niego świat stanowi tylko niedoskonałe odbicie czystych idei, istniejącego realnie świata idei doskonałych. Możliwe jest poznanie tylko intuicyjnie. Przypominanie sobie przez duszę ( anamneza ) wrodzonej wiedzy o Ideach. Celem życia człowieka jest zdobycie szczęśliwości polegającej na podobaniu się do idei Dobra.

politeizm - wielobóstwo, religie uznające istnienie wielu bogów, np. religie starożytnej Grecji czy Rzymu.

Karl Popper (1902-1994) - austriacki logik i filozof. Związany z neopozytywizmem zajmował się metodologią nauk, zwłaszcza weryfikacją hipotez w naukach przyrodniczych, a także dziejami kształtowania się społeczeństw i warunków ich rozwoju. pozytywizm - termin użyty po raz pierwszy przez Augusta Comte'a w XIX i XX w. ważny nurt poznania naukowego. Głosił postulat oczyszczenia wiedzy z wszelkiej metafizyki, poznania według zasad empiryzmu, fenomenalizmu, nominalizmu oraz metod przyrodoznawstwa, w połączeniu z ewolucjonizmem i scjentyzmem. pragmatyzm - pogląd i kierunek filozoficzny przyjmujący za główne kryterium prawdy jej praktyczną przydatność, rozwijany w końcu XIX w. w USA przez Charles'a Pierce'a i Williama Jamesa.

Powrót